Ο Κριστόφ Κισλόφσκι (Krzysztof Kieślowski), ο πολύ πρόωρα χαμένος εξαιρετικός Πολωνός σκηνοθέτης και σεναριογράφος, έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό κυρίως από τις ταινίες του Δεκάλογος, Η διπλή ζωή της Βερόνικα και την τριλογία Τρία χρώματα: Μπλε, Λευκό, Κόκκινο, στηριγμένη στους συμβολισμούς των χρωμάτων της γαλλικής σημαίας (ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη). Ένα κινηματογραφικό διαμάντι ήταν καθεμιά από αυτές τις ταινίες και είχαν την τύχη επιπλέον να επενδυθούν μουσικά από τον συμπατριώτη του σκηνοθέτη, τον Σμπίγκνιου Πράισνερ (Zbigniew Preisner).
Προσωπικά μου άρεσαν περισσότερο Η διπλή ζωή της Βερόνικα, με έξοχα τρυφερή την Ιρέν Ζακόμπ (Irène Jacob), και από την τριλογία των χρωμάτων η Μπλε ταινία, με εκφραστικότατα απόμακρη την Ζιλιέτ Μπινός (Juliette Binoche).
Στην Μπλε ταινία το θέμα είναι η ελευθερία, με κύρια εστίαση στη συναισθηματική ελευθερία. Διαπραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο η ηρωίδα επιχειρεί να διαχειριστεί την απώλεια του άντρα και της κόρης της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Την προσπάθειά της ν’ αποσυρθεί σε μια απομονωμένη ζωή, απαλλαγμένη από συναισθηματικούς δεσμούς και τις αντιδράσεις των ανθρώπων που την περιβάλλουν.
Περιττό να πούμε ότι οπτικά το χρώμα που κυριαρχεί είναι το κυανό. Σκούρο, σκοτεινό, άλλοτε αγκαλιάζει τις σκιές, άλλοτε αντιτίθεται σ’ ένα ψυχρό, αδιάφορο φως και άλλοτε παίζει με τις φωτεινές εκδοχές των πλούσιων αποχρώσεών του.
Το καταλυτικό στοιχείο, κατά τη γνώμη μου, σ’ αυτή την ταινία είναι η μουσική. Είναι από τις λιγοστές φορές που πραγματικά κυριολεκτεί κανείς όταν χρησιμοποιεί τον όρο «μουσική επένδυση». Όχι απλώς σχολιάζει, αλλά και συμπληρώνει την εικόνα. Επιπλέον εισέρχεται ευρηματικά στην υπόθεση, αφού ο νεκρός σύζυγος ήταν συνθέτης και η ηρωίδα πρέπει ν’ ασχοληθεί με τις παρτιτούρες του, όπου εκείνος δούλευε την ενορχήστρωση ενός έργου του για την ένωση της Ευρώπης.
Το αποκορύφωμα είναι ο ύμνος στην αγάπη, στηριγμένος σε φράσεις από την Προς Κορινθίους επιστολή του Παύλου, που ακούγονται ελληνικά από τη χορωδία.
Μια μουσική και μια ταινία. Από εκείνες που απαλλάσσουν από την προσπάθεια να εκφραστούν ψυχικές διαθέσεις με το λόγο, ο οποίος συχνά αποδεικνύεται κατώτερος των επιδιώξεών του και, κυρίως, των συναισθηματικών μας αναγκών.
Ευχαριστώ τον καλό φίλο και συνάδελφο α-Κενταύρου που, με την τελευταία του ανάρτηση, μου θύμισε ότι υπάρχουν αρκετοί τρόποι να πει κανείς κάποια πράγματα, είτε για την αγάπη (σ’ όλες της τις μορφές) είτε για τη θλίψη είτε και για τα δύο.